Niet dat ik daar nooit eerlijk over geweest was. Ik ben er altijd open over geweest. Mensen hebben soms alleen de neiging om dingen te verstaan, te zien en te interpreteren. Ik denk ook best wel heel menselijk in deze wereld van nu. Ik kreeg in ieder geval een overdaad aan heel veel liefde, waardering, respect. Ik werd overladen met whatsapp, berichtjes, en op het White Collar Boxing Gala afgelopen week, was het nog net niet dat ze gingen boksen voor mij i.p.v. voor Lymph&Co. Hahahaha.
Is iemand dan zielig?
Het thema hulp vragen, hulp geven kwam voorbij en zette me aan het nadenken. Wat hulp vragen of hulp geven soms zo ingewikkeld en wat het ook zo mooi kan maken. Hoe je als hulp gever iemand in zijn kracht kan laten staan of iemand zielig maakt. Of dat je als hulp vrager jezelf ziet als onvermogen of als krachtig.
De meeste mensen zeggen altijd zo makkelijk, vraag hulp en zijn dan ook meer dan bereid om hulp te geven. Maar de manier waarop verschilt nog al. Ook zijn er mensen die zelf minder goed zijn in zelf hulp vragen, maar wel jou als de beste kunnen vertellen wat jij dan allemaal zou moeten doen en waar je overheen zou moeten stappen in hun ogen. Wat ik eraan geleerd heb is: Bedenk wat het voor jou makkelijk zou maken om hulp te vragen. Hoe jij zelf hulp zou vragen en in je eigen waarde blijft terwijl je die hulp vraagt. Wat zou er gebeuren met jou wanneer iemand je gaat vertellen wat je wel of niet allemaal zou moeten doen of voelen. Dat maakt je denk ik ook een betere hulp gever.
Het is nu gewoon effe kak
Laatst belde ik op de terugweg uit Zeeland een vriendin van me. “Hoe is het?” vroeg ik aan haar. “Het is zwaar Mies.” Ik kan dat zo mooi vinden. Dat vind ik echt het ultieme van vriendschap. Dat je dat gewoon kunt zeggen het is ff kak en gewoon kunt zijn zonder dat iemand begint te rennen. Gewoon ff luisteren. Het is logisch. Haar schoonvader lag op sterven, haar lieve man zat veel bij zijn ouders en had ook nog een verschoten wervel in zijn nek waardoor hij heel veel pijn had. Haar kind had al 5 dagen 40 graden koorts en lag tegen haar aangeplakt. Ze waren al twee dagen naar artsen en huisartsenposten aan het heen en weer gaan. Daarnaast heeft ze twee verhuizingen in een jaar achter de rug. Compleet met een coronajaar achter de rug. Logisch toch dat jij zegt: “Het is even zwaar.”
Wat helpt iemand echt?
Deze vrouw heeft twee keer kanker overleefd en twee niertransplantaties overleefd. Nog nooit heb ik haar horen zeggen, het is zwaar. “Mop, waar ben je mee geholpen?” vroeg ik haar. “Ik weet het even niet” zei ze. Iets wat ik herken, want als alles veel is, dan weet je het ook gewoon even niet. Dat wil niet zeggen dat je geen hulp wilt vragen of hulp nodig hebt. Het betekent, ik kan er nu even niet over nadenken. Gewoon omdat alles veel is en ik even het overzicht kwijt ben.
Ik bedacht me wat fijn zou kunnen zijn maar waar zij op dit even geen puf of tijd voor zou hebben. Maar wat fijn zou zijn als je daar even niet over hoeft na te denken. Iets wat veel tijd en energie kost. “Zou het je helpen, als mijn moedertje en ik morgenochtend bij je langskomen. Dan kan mijn moede die kleine bink uit je handen nemen, terwijl hij toch de geborgenheid van een liefdevol iemand om zich heen heeft. Dan heb jij je handen vrij en kan jij heerlijk op je gemak douchen of uitgebreid in bad. Dan doe je lekker je haar en trekt wat leuks aan waar je blij van wordt Dan maak ik in de tussentijd je huis even helemaal schoon en verschoon ik jullie bedden, zodat je ’s avonds heerlijk in een schoon bedje kan stappen. Als je dan lekker opgefrist bent, dan kun jij gezellig een bakkie drinken met mijn moeder en je verhaal aan mijn moedertje kwijt. Want die maakte vroeger al alles beter voor iedereen. Dan maken we het even fijn en gezellig voor jou en die kleine. Helpt dat?
Ze dacht even een paar tellen na en zei met een diepe zucht ‘dat lijkt me heerlijk’. Maar ze kon er ook nog even niet over nadenken om ja te zeggen. Omdat ze moe was en teveel aan haar hoofd had en niet verder kan kijken dan vandaag. Morgen is gewoon te ver in zo’n situatie. Ik herken dat. Je kunt ergens niet meer over nadenken.
Bekijk het per dag
Dus ik zei: “Zullen we afspreken, dat ik je morgenochtend om 09:00 uur een appje stuur of je het fijn vindt. Zo ja, dan komen we lekker naar je toe. Zo niet. Ook helemaal prima. Voel je vrij. Kijk morgenochtend hoe jij je voelt en waar je behoefte aan hebt. Alles is goed.” Daarmee vraag je niet gelijk een on the spot antwoord van iemand. Iemands hoofd zit vol met gedachten. Iemands lijf waarschijnlijk vol met stress en emotie. Geef iemand gewoon een beetje begrip, tijd en ruimte om even te voelen wat past of niet. Ga daarna ook niet duwen of trekken, als diegene even geen ruimte heeft. Of het antwoord wat jij nodig hebt of graag wilt horen. Geef liefde. Geef alle ruimte. Geef begrip. Geen medelijden of zielig praten. Daar kan die ander echt niets mee. Daar bezwaar je iemand alleen maar mee. Hou het warm en neutraal. En het is natuurlijk ook heerlijk, wanneer die ander het open en vrij kan ontvangen. Wim de Bundel zegt altijd: Geven is leven. Maar ontvangen is dat ook. Daarom is het heerlijk om voor elkaar iets te kunnen doen. Eigenlijk geef je allebei. Of je nou geeft. Of ontvangt.
Ga naast iemand staan.
De definitie van hulp geven of helpen is dit: Iemand helpen een probleem op te lossen. Bijstaan. Avanceren. Bevorderen. Best wel praktisch toch?
Wat het lastig maakt is dat iemand die graag hulp verleent, niet altijd open en oprecht vraagt. Wel vanuit een goede intentie. Dat absoluut. Maar wat je er bij sommige mensen vaak gratis en ongevraagd bij krijgt, is dat iemand vanuit zijn of haar eigen ‘ongemak’ of verlangen iets op jou begint te projecteren en dat ineens een waarheid maakt die niet klopt. Of je krijgt een bak medelijden over je heen gestort. Vol met een rijke saus aan emoties van die ander, die ‘jouw mogelijke zwakke punten’ gaat benoemen. Terwijl het in werkelijkheid gewoon de ontuikkelpunten van die ander zijn. Dat maakt het zo mogelijk nog verwarrender. Iemand neemt van alles van te voren aan, zonder gewoon te vragen aan je. Daar zit je juist gewoon even niet op te wachten.
Als die ander hulp zou vragen, prima. Vertel me dan hoe jij je voelt. Maar jouw gevoel is niet mijn wereld. Het is belangrijk om goed te blijven checken bij jezelf is dit van mij of van die ander. Dat maakt het niet goed of fout. Wat helpt is om gewoon oprecht open vragen naar elkaar te stellen: Hoe ben je geholpen? Wat je nodig hebt is kracht. Iemand die naast je gaat staan. Warm. Praktisch. Uitgaande van de kracht van die ander. De hulp vrager. Niet vanuit de zwakte van die ander.
Durf te vragen, vertrouwen én te ontvangen.
Dat maakt waarom ik aan sommige mensen gewoon nooit hulp zou vragen. Omdat het niet vrij en open is. Want hoe goed, liefdevol en oprecht bedoeld ook, het is niet vrij. Je krijgt er zoveel extra bij, en ze maken het iets van hen en niet gewoon praktische hulp aan of voor jou. Het is ook niet makkelijk he. Maar volgens mij kunnen we er met z’n allen beter in worden. Zowel hulp vragen als hulp geven. Ik heb deze week ook weer eens extra gekeken naar hoe ik het doe. Ik ben nergens van verschoond. Het hele proces heeft mij ook weer bewuster gemaakt. Waar kan ik hier beter in worden.
Vrienden die mij het laatste 1,5 jaar hulp boden, lieten mij volledig in mijn waarde. Een vriendin zei: “Als je hulp nodig hebt, bel ons dan. We zijn er voor je.” Tuurlijk… het is geen makkelijke. Maar toen ik bijvoorbeeld een bril nodig had, omdat het buiten donker werd en ik echt slecht kon zien bij auto rijden, had ik geen €350 voor een bril. Er bleek echter een actie bij de Hans Anders voor 50% te zijn. Ik verzamelde moed. Trok de stoute schoenen aan en appte mijn vriendin: “Mag ik je even bellen, ik wil jullie wat vragen.”
Tuurlijk moet ik moed verzamelen op zo’n moment. Mijn maag doet een radslag. Tuurlijk kan zij nee zeggen. Tuurlijk ben ik ook bang om afgewezen te worden. Tuurlijk heb ik ook mindere ervaringen uit het verleden. Maar dat zijn mijn eigen onzekerheden. Zaak is dat Ik meer vertrouwen heb ik de liefde, waardering en respect van mijn vrienden zoals ik dat voor hen heb. En minder uitga van mijn eigen angsten, overtuigingen en onzekerheden. Ik vond het heel spannend om haar te vragen en vroeg haar of ik het wellicht iets later dan terug mocht betalen, als in volgend jaar. Het antwoord was heel duidelijk, opgewekt, hartverwarmend, liefdevol en praktisch: “Ja tuurlijk. Geen probleem. ” Daarnaast zei ze ook: Als jij het terug wilt betalen, prima. Als je dat een fijn gevoel geeft. Maar het hoeft van ons niet.”
Ik wist even niet wat ik moest zeggen. Die had ik helemaal niet verwacht. Tuurlijk gaat er dan een proces in mij om. ‘Ben je iemand dan iets verschuldigd.” maar nee dat gevoel gaf zij mij helemaal niet. Ik weet ook dat zij eerder zei: Mies, jij doet zoveel voor anderen. Fijn als wij dit voor jou kunnen betekenen. Dat heeft ze me ook vorig jaar zo een keer gezegd, toen ze haar hulp aanbood. Het was gewoon warm, open, maar ook helder, neutraal en praktisch. Ik ben erachter gekomen, dat is wat hulp vragen een stuk veiliger en minder ingewikkeld maakt. Dat iemand naast je gaat staan. Niets meer. Niets minder.
Je hoeft het niet op te lossen. Maak het iemand een beetje makkelijker.
Mensen zeggen heel snel: Vraag hulp. Ik vind hulp vragen helemaal niet erg. Aan sommige mensen vraag ik alleen bewust geen hulp. Waarom niet? Niet omdat ik ze niet mag. Of omdat ik ze niet tof vindt als mens. Het kan zijn dat ik je gewoon niet goed genoeg ken. Of omdat je een zakenrelatie van me bent. Of omdat dat je verder van me afstaat. Of wanneer k je om hulp vraag, ik weet dat ik gratis als bonus een heel scala aan ‘gedoe’ erbij krijg. Van medelijden tot ellenlange gesprekken waarin ik mezelf moet uitleggen, verdedigen en die mij mijn energie kosten. Waarin mijn kracht ondermijnd wordt. Niet bewust of vanuit kwade intentie. Maar het gebeurt wel. Daar ben ik niet mee geholpen. Het belast me juist meer. Dus niet lullig bedoeld, ik waardeer je nog steeds superveel als mens. Ik weet ook dat je het heel goed bedoeld. Maar ik maak gewoon hele bewuste keuzes aan wie ik hulp vraag, zodat ik in mijn kracht kan blijven staan en mijn energie kan gebruiken om vooruit te gaan.
Wat ik er mooi aan mijn vrienden heb gevonden, is dat ik met mijn vrienden kon praten en klankborden. Ik kon ventileren over waar ik me onzeker over voelde, verdriet over had, me over schaamde of mezelf tekort vond schieten. Dat ze warm luisterden. Dat ik even kon ventileren. Dat haalde de druk even van de ketel. Daaronder zat mijn kracht en helderheid. Vervolgens sparden we samen over praktische hulp. Zoals met mijn moeder naar het ziekenhuis gaan voor een onderzoek, zodat ik niet uit Zeeland op en neer hoefde. Het is niet dat ik geen hulp wilde. Ik had daar alleen nog nooit aan gedacht. Of mijn moeder helpen met praktische dingen als de afvoer en de keuken repareren toen ik in Zeeland zat. Of boodschappen halen voor mijn moeder. Heel praktisch. Maar het maakt dat ik niet heen en weer hoefde en gewoon op adem kon komen en rust en regelmaat kon krijgen. Dat ik zelf kon opladen. Uren heb ik op mijn boot gezeten. Niets doen. Gewoon opladen. Op adem komen na twee decennia rollercoaster. Stilte. Niets doen. Hoofd leeg. Ik kon nog niet eens een strandwandeling maken. Alleen de zonsopgang, zonsondergang en urenlang naar de podcasts van Marc-Marie Huijbregts en Aaf, Mangiare en Heston Blumenthal luisteren. Zo kwam ik er weer bovenop deze zomer. Die eenvoud. Het was heerlijk. Toen er een moment kwam dat ik vrienden hulp vroeg, waren ze er. Regelden het. Maakten het makkelijk. Simpel. Toegankelijk. Vooral ook leuk. Gewoon doen. Geen medelijden. Geen zielig gepraat. Niet overnemen. Zwaarder maken. Nee gewoon niet lullen maar poetsen praktische hulp geven, samen doen, leuker maken en door. Ik geloof dat ik dat het mooiste eraan gevonden heb. We hebben het samen gedaan.
Je moet het wel zelf doen. Maar niet alleen.
Ooit zei ik tegen een van mijn 30 dagen deelnemers: “Je moet het wel zelf doen, maar niet alleen” en dat is volgens mij het mooie aan mensen, vriendschap, samen doen en hulp bieden. Je bent niet alleen. Wat er ook gebeurt. We doen het samen. We staan naast elkaar. We lopen samen op. Houden ons hand vast terwijl we ieder ons eigen pad bewandelen. En ondertussen maken we het voor elkaar leuker, makkelijker, fijner. In goede tijden en krappe tijden. Dat is liefde. Voor jezelf. Voor elkaar. Dat is de echte betekenis van rijkdom.